1. Hoş geldiniz, Akvaryum Portalı ailesine katılım için kendinizi hazır hissediyorsanız üye olun.
    Yardım sayfasından forum kullanım desteği alın.

Özel ırk lepistes ve varyeteleri hakkında kısabir derleme.

Başlığı 'Canlı Doğuran Portalı' kategorisinde radenko tarafından 7 Mayıs 2009 başlatılmıştır.

  1. radenko

    radenko

    Mesajlar:
    314
    Özel Lepistes ırkları için ufak bir derleme.

    Bu güzel balıkları Türkiye’de bulmak zor olsa da alırken ve beslerken yapılması gereken bazı ufak hususlar vardır.
    Alırken dikkat edilmesi gereken ırkların aynı akvaryumda olmaması yani iki veya daha çok ırk bir arada beslenmemelidir. Buna dikkat edilmese belki 1 -2 batın esas varyete atıyor dişi sperm tutmuşsa ondan sonra kırma yavrular meydana geliyor.
    İthal gelen balıklar genellikle yolda çok hırpalandıklarından ve su şartlarının değişiminden dolayı kayıpların çok olmasından dolayı bir an önce yavru alınıp yavrulara özen gösterip ırkın devamını sağlamak.
    Bu bahsetmiş olduğumuz ırkların üretilmesinde her ırk için tavsiye edilen en az dört ayrı akvaryumdur. Dişiler için bir akvaryum erkekler burada bir aylık erkek yavruları da koyarak bir akvaryum eksiltilir. Üçüncü bir akvaryum geliştirmek üzere olan dişiler. Dördüncü akvaryum yeni doğanlar için yapılmalıdır. Tankların içine en azından javamoss koyulmalıdır balığı stresten uzaklaştırmak için. Filtrasyona dikkat edilmeli haftada %20 su değişimi yapılması yeterli olacaktır. Tanklarda kum kullanılmalıdır kumun yararı suyun çabuk kirlenmesi önlemesidir. Kimi üreticiler her ırk için ayrı kepçelerin kullanılmasını bile öneriyorlar.
    Yemleme yavrulara ilk bir ay artemiya açılmalıdır bu yapılamıyorsa piyasada bulunan çanlı doğuranlar için özel hazırlanmış yemler yeterli olmaktadır. Ben genellikle bitkisel ağırlıklı besliyorum ama haftada bir su piresi veya sivri sinek larvası kısacası canlı yem verilmesi önerilmektedir. Bu ırkları sadece canlı yem yani protein ağırlıklıda beslenebilirler ancak buradaki problem balıklar çok çabuk büyürler ancak renklerini tam olarak alması uzun sürer.
    Su sıcaklığına bağlı olarak 26 derece ortalama 22 -30günde bir yavru verirler sıcaklık azaltılırsa bu süre uzamaktadır. Su sıcaklığı doğan yavruların cinsiyeti üzerinde etkisi olduğu da söylenmektedir yani erkek dişi oranı yavrularda suyun sıcaklığına bağlıdır.
    Saygılarımla…
     
  2. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
    İletinizdeki kırmızı ve kalın olarak belirttiğim kısım hariç bahsettikleriniz tüm lepistesler için yapılması gerekn/önerilen uygulamalar...

    Bu arada eninde sonunda ırkınız kaybolacak daha doğrusu değişecektir... Mutasyon hızına bağlı olarak belki 4-5 belki 8-9 batın sonra... Bu değişimler ırkınızın görselliğini tamamen ortadan kalıdrmadan hafifi değişikliklere neden olmaya kadar değişen geniş bir yelpazede etkili olabilir...

    Bunun önüne geçilebilmesi için yavruların çok iyi izlenmesi fenotipik değişim gösterenlerin derhal ayıklanması ve sıklıkla yani en geç 4.-5. batından sonra "kan kırma" olarak tabir edilen uygulamamnın aynı ırktan balıklar temin edilerek yapılması gerekmektedir... Kan kırma için gerekli olan balıklar yukarıda bahsettiğiniz dişi ve erkekler için ayrı kurulan tanklar yerine dişili erkekli koloniler oluşturularak sağlanabilir, ileriki batınlardan alınan yavrular belli oranlarda diğer kolonilere karıştırılabilir...
     
  3. Akgün Cem

    Akgün Cem

    Mesajlar:
    217
    İsim:
    Akgün Cem
    Kırmızı ile belirttiğim kısım kesinlikle doğrudur, 27-29 C derece sularda büyüyen dişilerin yavrularının büyük bir kısmı erkek olmaktadır, 25-26 C derecelerde bu oran eşitlenmektedir fakat ısı düştükçe 22 C derecenin altındaki sıcaklıkta yaşayan dişilerin yavrularının büyük çoğunluğu dişi doğmaktadır.
    Ben bunu doğanın güzel bir dengesi olarak görüyorum, şöyle ki;
    tabiat şartları iyileştikçe üremenin azalması için dişi sayısındaki azalma, tabiat şartları zorlaştıkça (suyun soğuması gibi) dişilerin koloninin devamı için dişi sayısını arttırması, dengenin sağlanmasında büyük rol oynuyor kanaatindeyim.
     
  4. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
    Akgün Bey'in alıntıladığı kısmı gözden kaçırmışım... Lepistes'lerde su sıcaklığı yavruların cinsiyetini tayin etmez... Lepistes'lerde cinsiyet heterogametiktir, insanlar da olduğu gibi lepistes dişileri XX gonozom yapısına ve lepistes erkekleri XY gonozom yapısına sahiptir... Sıcaklığın cinsiyet belirleyici özelliği cinsiyetin heterogametik gonozomların bulunmadığı bazı canlılarda söz konusu olabilir, hepsinde bile değil... Ancak yüksek veya düşük sıcaklıklarda yavru kayıplarında cinsiyete bağlı bir değişim görülmektedir... Karayüce ve ark. (2005) bu durumu lepisteslerin X kromozomları üzerinde düşük ve yüksek sıcaklıklara dayanıklılığı ve hassasiyeti belirleyen bir genin varlığına bağlamaktadır...

    [​IMG]
     
  5. Akgün Cem

    Akgün Cem

    Mesajlar:
    217
    İsim:
    Akgün Cem
    Bana öyle denk geliyor o zaman :) sıcaklık ne zaman arttıysa erkek oranı o oranda artıyor benim tanklarda...
     
  6. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
    Çünkü dişiler büyük oranda ölüyor Akgün Hocam...
     
  7. Emrah Ece

    Emrah Ece

    Mesajlar:
    2.320
    Yer:
    İSTANBUL
    İsim:
    emrah ece
    Sebep ?
     
  8. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
     
  9. RuPTuR

    RuPTuR

    Mesajlar:
    1.483
    İsim:
    Cem
    Sıcaklık konusunda Abdullah hocam'a katılıyorum.Benim düşünceme göre olay şöyle:Yüksek sıcaklıkta erkekten gelmeye çalışan X kromozomlu spermler ölüyor,Y kromozomlular yaşıyor ve yumurtaları döllüyor.Aksi takdirde bir anneden 25-30 arası erkek çıkması çok düşük bir olasılık olurdu...
     
  10. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
    Yapılan çalışmalar Cem, yavruların öldüğünü gösteriyor... Yani sperm ölümü yok... Olsa idi X-taşıya, Y-taşıyan ayrımı olamazdı... Çünkü Y kromozomu üzerindeki genlerin sperm vitabilitesine herhangi bir katkısı yok... ;)
     
  11. radenko

    radenko

    Mesajlar:
    314
    Alırken dikkat edilmesi gereken ırkların aynı akvaryumda olmaması yani iki veya daha çok ırk bir arada beslenmemelidir. Buna dikkat edilmese belki 1 -2 batın esas varyete atıyor dişi sperm tutmuşsa ondan sonra kırma yavrular meydana geliyor.
    Kimi üreticiler her ırk için ayrı kepçelerin kullanılmasını bile öneriyorlar.
    Kırmızı olan kısımlara bunlarında eklenmesinde bir sakınca olmayacaktır. Normal lepisteslerde buna dikkat etsenizde olur etmesenizde burdaki bilgi sağlık açısındanda düşünülübilir ancak daha önemlisi sperm transferini engellemektir.
    Dört akvaryum veya daha fazlasının kullanılması balıkları daha iyi gözlemlemek dişilerin yanına ayda bir ortalama bir hafta erkek atarak yapılacak çifleştirmede baskın ve güçlü balıkları kullanıp ırk kalitesini yükseltmektir. Dişi ,erkek balıkları ve yavruları aynı tankta tutarsak bu bizim kontrolümüzden çıkmış olur.
     
  12. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
    Güçlü erkek?

    Bunu neye göre belirliyorsunuz? Fizik kondisyon mu? Eğer öyle ise bence kısmen hatalı bir tutum...

    Bu arada bütün balıkalrınız aynı ırk olduğuna göre ne sizin kontrolünüz çıkacak eğer erkek-dişi-yavru karıştırırsanız? Pek anlayamadım da....

    Zannımca bu balıklar üretilirken hepsi bir arada tutuluyor karışmıyorda... Bir de inşallah kimsenin başına gelmez... Birkaç mesaj önce bahsettiğim yeni mutasyonlar ile fenotip kayması durumu olmasın... Sizin aldıklarınızın fenotipi tek tiptir... Ama genotipleri heterozigot olabilir... Birçok ırk üretimi tankından balıklar satılmak için toplandığında içlerindeki değişik fenotipliler ayıklanıyor... Ama bunların genlerini taşıyan normal fenotipliler satılıyor... Bu genler homozigot hale geçince de ırk elden gitmeye başlıyor...
     
  13. stablizer

    stablizer

    Mesajlar:
    278
    Abdullah Hocam Homozigot hale geldiğinde ırkın elden gitme olayını biraz açabilirmisiniz rica etsem
     
  14. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
    Genler (otozomal genler) yüksek organizmalarda -partenogenez ile üreyenler hariç- genelde iki doz olarak bulunur... Biri anadan diğeri babadan gelir... Bazen bu genlerden birinde mutasyon oluşması ortaya yeni bir fenotipin çıkması için yeterlidir... Ya da bir fenotipin kaybolması için... Bazı genlerde ise fenotipin yani görünümün değişmesi için her iki gende de mutasyon olması gerekir... Ancak bu takdirde yeni bir fenotip ortaya çıkar ya da var olan bir fenotip ortadan kaybolur... Balıklarda genelde bu ikinci durum görülmektedir... Yani bir fenoitpin görülmesi ya da yok olması için iki gende de aynı mutasyon bulunmalıdır... Lepisteslerin özel türlerini de özel yapan yani "pure strain" yapan kendi renk ve desenlerini belirleyen genlerin hepsinin iki doz olmasıdır... Bu balıklara ilgili genler için homozigot denir... Bunları tek doz taşıyanlara ise heterozigot denir... Şimdi bir ırkı ele alalım... Bu ırkın özellikleri kesin ve mutlak olsun... Bir zaman sonra bu özellikleri belirleyen genlerin haricinde bir gende bir mutasyon meydana gelebilir... Bunun etkisi başlangıçta tek kopya/doz olduğu için görülmeyecektir... ancak akrdeş-kardeş ya da akraba-akraba çiftlemeleri sonucunda bunlar bir fertte bir araya gelirler ve ırksal özel fenotipte sapmaya, değişime veya toptan kayboluşa neden olabilirler... İşte böyle fertler yakalandıklarında aslında iş çok geçtir... Yani o ırk yetiştirme havuzunda ırksal özel fenotipi değiştiren bir mutasyon baş göstermiştir bile... Bunun anlamı da şudur... Siz değişik fertleri ayıklasanız bile mutasyon için heterozigot olan ancak bunu fenotipte göstermeyen diğer onlarca balık vardır... keza bu tip balıklar fenotip gösterenlerin sayıca iki katı olma durumundadırlar, teorik olarak...

    Benim duyduğumda satılmak için böyle havuzlardan çıkartılan balıkların arasından değişik fenotiplilerin ayıklandığı ve satılmadığı... Ancak -maalesef- bu değişik özelliği genlerinde sadece taşıyan balıkalr satılabiliyor... Burada satıcının bu tip balıkları ayırma şansı zaten olamaz... Ancak satıcı artık yetiştirme havuzundaki gen havuzunun artık saf olmadığının bilgisine sahiptir...
     
  15. radenko

    radenko

    Mesajlar:
    314
    Öncelikle güçlü erkekten kasıt fiziki durumu iyi olacak. Irkın veya varyetenin tüm özelliklerini taşıyor olacak. Özellikle albino mutasyonlarda kambur, sakat ve diğer ırka ait olmayan en küçük olumsuz bir özelliği olmayacak.

    Bu arada bütün balıkalrınız aynı ırk olduğuna göre ne sizin kontrolünüz çıkacak eğer erkek-dişi-yavru karıştırırsanız? Pek anlayamadım da....
    Zannımca bu balıklar üretilirken hepsi bir arada tutuluyor karışmıyorda... Bir de inşallah kimsenin başına gelmez... Birkaç mesaj önce bahsettiğim yeni mutasyonlar ile fenotip kayması durumu olmasın... Sizin aldıklarınızın fenotipi tek tiptir... Ama genotipleri heterozigot olabilir... Birçok ırk üretimi tankından balıklar satılmak için toplandığında içlerindeki değişik fenotipliler ayıklanıyor... Ama bunların genlerini taşıyan normal fenotipliler satılıyor... Bu genler homozigot hale geçince de ırk elden gitmeye başlıyor.

    Bütün balıkların aynı ırk olduğunu görünüşünden anlamanız mümkün ancak benim bahsettiğim alırken balıkların sularının karışmaması olayı işte burada devreye giriyor. Eğer sular karışmışsa doğacak yavrunun ne ırk özelliği taşıdığını bilemesiniz. Özel tür üreticileri bilmiyorum hiç daha önce yurt dışından balık getirttiniz mi ama ırk saflığını korumak adına yurt dışından bile gelirken ırklar aynı bile olsa her balığın poşetini ayrı tutarlar. Bazı çok özel mutasyonlarda balıkların rengi konusunda çok büyük sorunları profesiyonel üreticiler bile yaşıyor. Size gelen balığın yüzde yüz saf olduğunu anlamanız için ve bazı diğer problemleri ortadan kaldırmanız için bu uygulamaya gerek duyulur. Burada seçim tamamıyla size kalmıştır. Dört akvaryum kurarsınız veya kurmasınız.
    Dişi erkek yavru tanklarının ayrı olmasının bir çok avantajı vardır. Yine başa gidiyoruz ama buradan seçim yapıp balıkları kontrol altında tutmanız daha kolay olur. Dişilerinde erken hamile kalmasını da engellemiş olurusunuz.

    Alıntılarımızı alıntı butonu ile yapalım lütfen
     
  16. Akgün Cem

    Akgün Cem

    Mesajlar:
    217
    İsim:
    Akgün Cem
    Ve erken hamile kalmayan (çiftleşmemiş dişi) balık yanık kalmaz daha iyi büyür ve gelişir...
     
  17. stablizer

    stablizer

    Mesajlar:
    278
    Eyvallah Hocam.Yani fenotipinde olmaması genotipindede yoktur anlamına gelmiyor.Bizim ayıklama işlemlerimiz sadece fenotipe yönelik olmuş oluyor.Genotipte saklı olan bir resesif özellik ileride birdenbire fenotipe yansıyor.Mutasyon geçiren genler inbreed esnasında iki bireyde karşı karşıya gelirsede farklı bir fenotip oluşuyor.Kendimce anladığım bu inşAllah doğru anlamışımdır.
     
  18. Kadr1maN

    Kadr1maN

    Mesajlar:
    112
    Faydalı bir başlık olduğu kesin em34: Konu geliştikçe çok güzel bir paylaşım olacak naz:

    Lepistesler hakkında araştırma yaparken, yavruların cinsiyetlerinde ph'ında etkili olduğunu okumuştum. Yazan şahıs bizzat tecrübe etmiş. Teknik terimlerden dolayı yazı bütününü verimli bir şekilde anladığım söylenemez huh: Haddim olmayarak bizleride düşünmenizi isitiyorum :cicek:

    Sormak istediğim; Balıkların mutasyona uğramasını sadece "kan kurması" ile mi önleyebiliriz. Yoksa başka yollarıda var mı?
     
  19. Neverlander

    Neverlander

    Mesajlar:
    2.908
    İsim:
    Abdullah Üüzümcü
    Raif Bey, diyorsunuz ki albino, kambur falan çıktığında ayırırım... Ben de diyorum ki -Serdar Bey bu noktayı çok güzel anlamış- ayırmanız farketmez... Bir albino veya bir kambur çıkıyorsa akvaryumda bilinki bunların genleri onlarca lepistese çoktan dağılmıştır... Yani bu mutant genler akvaryumun gen havuzuna yerleşmiştir...

    Keza fizik kondisyona göre seçmek de bilimsel anlamda çok da doğru değil... Çünkü sizin o anlık fizik kondisyonuna göre seçtiğiniz balık başka özellikler açısından çok da zayıf bir birey olabilir... (Tabii ki albinoluk ve sakatlık durumlarından bahsetmiyorum... Fizik kondisyonundan kastım gerçekten güçlü, iri görünümlü, hareketli, neşeli vb gibi olan balıklardır...) Buna karşın çok da göze batmayan bir balık belki de inanılmaz dayanıklılık sağlayan bir geni taşıyordur... Kendisi dayanıksız bile olsa... ;)

    Balıklar aynı ırk değildir demedim... Söylediğim aynı ırk balıkalrın arasında birkaç nesil sonra ırkın şeklini şemalini değiştirecek genleri heterozigot olarak taşıyan bireyler olabileceğidir... Kusura bakmayın ama suların karışmaması olayını da anlamadım... Hani suyun karışmamasını aynı ırkın bireyleri arasında hastalık var da diğer torbaya bulamasın ise anlarım... Ama ırkın özelliğinin değişmesinden kastettiğiniz ile bence diğer torbadan sperm kapabileceğine işaret ediyorsunuz... Ben de diyorum ki aynı ırka ait lepistesler aynı torbada yollansa ne olur yollanmasa ne olur... Alman lepisteslerinden örnek vereyim... A torbasında ve B torbasında alman lepistesler olsun... Ayrı ayrı getirirken bir sorun çıktı birleştirmek zorunda kaldık bu iki torbayı.... Eee, A torbasından bir alman lepistes dişisi B torbasından sperm kaptı... N'olacak ki? Leopar lepistes mi doğuracak... Dediğim gibi hastalıkları önlemek, stresi azaltmak vb gibi aynı ırka ait balıkların farklı torbalarda yollanmasını anlarım... Ama kusura bakmayın da aynı ırka ait bireylerin içinde olduğu iki farklı torba birleştirildiğinde veya bunlar taa başından aynı torbaya konduğunda ırk nasıl değişecek ben onu anlayamadım...

    Bir lepistesi topluluğunu saf ırk yapan tek tip görünümde olmaları yani tek fenotipi kopya olarak taşımaları değildir... Bilakis saf ırk vücut özelliklerini belirleyen genleri yani genotipleri homozigot olan taşıyan lepistes topluluğudur... Bu gibi balıkların her batında kendileri gibi vücut renk, desen ve şekilleri olan yavrular vermesi gerekir... Vermiyorlarsa ya saf görünümlü saf olmayan balıklardır ya da ırk bozulmaya başlamıştır...

    Balıkların erken çiftleşmesi onların gelişemeden kalacağı anlamına gelebilir ama gelmeyedebilir... Doğada nasıl bir engel vardır ki daha tazecik bir lepistes dişisi daha gencecik yaşında gebe kalmaktan kurtulabiliyor? Hormonları normal çalışan ve dışarıdan hormon takviyesi yapılmamış dişi lepisteslerin erkekn gebe kalması söz konusu olmaz ve dolayısı ile "kavruk" da kalmaz... Ha, bunu hobici tankında sağlamak biraz zordur çünkü kullandığımız yemlerin muhteviyatında yeterince hormonal katkı vardır... Özellikle Artemia vb gibi omugasızlar afrodizyaklardan zengincedir... Bunlar da uzun süreli besleme de balıkların erken olgunlaşmasına ve büyümelerinin erken evrede durmasına neden olabilir...

    Diğer taraftan dişi lepisteslerinizi uzun süre bir arada hiçbiri cinsiyet değiştirmeksizin tutamazsınız... Dünyada bunu sağlamak için özellikle dişilik hormonları ve/veya kortizoller kullanılıyor... (İlkini kesin olarak biliyorum ama ikincisi benim şüphemdir) Hatta bu uygulama o kadar erken evrede uygulanmaya başlıyor ki çoğu erkek balık bile dişi imiş gibi kalıyor... Bu hormonal/kimyasal ortadan kalktığı anda da erkekler ortaya çıkmaya başlıyor... Tabii bu erkekler büyük çoğunlukla kısır kalma riski altında... (Bir tanıdığım bu uygulamanın ülkemiz dahil birçok yerde [Avrupa değil] özel bazı türlerin üretiminin dış kaynaklar tarafından yapılamaması için de uygulandığını bildiğini söyledi... Bu sayede o özel türe ait erkeklerinkısırlaşması hedefleniyor... Böylelikle özel türün geleceği dişilerden dönecek erkeklere kalıyor... Tabii daha önce başka bir balık ile çiftleşmezse...)

    Teknik terimler maaesef kullanılmak zoruda... Ancak elimden geldiğince teknik terimlerin anlamlarını veriyorum... Başka arkadaşalrdan aldığım feed-back'ler genelde anlmalarını vererk kullandığım terimlerin öğrenildiği yönünde... Örnek Serdar Bey... Ancak yazılanları okurken okuyucunun da anlamak için kendisini biraz zorlaması gerekiyor...

    pH, sıcaklık, vesaire hiçbir şekiklde canlı doğuran grubundan balıkların cinsiyetlerini belirlemede etkili değildir... Çünkü bu balıklarda cinsiyet doğrudan cinsiyete özgü genlerin varlığı ile kontrol edilmektedir... Aynı insanda olduğu gibi... Mesela sizlerden birini bazik ortamda yetiştirsek veyahut sürekli soğukta tutasa idik doğduğunuzda veya hatta anne karnınızda cinsiyetiniz farklı olarak mı doğacaktınız... Bu gibi etmenlerin yani pH ve sıcajklık vb gibi etmenlerin cinsiyetlerin bu etkenlere verdiği cevaba göre belli cinsteki bireylerin daha çok ölümüne yol açma olasılığı bulunmaktadır... Bu bambaşka birşeydir... İkisi birbirine kesinlikle karıştırılmamalıdır... Benzer durumlar insanlar için de geçerlidir... Örneğin insanda erkekler kalpteki ritim bozukluklarına dişilerden daha az dayanıklıdır... ;)

    Mutasyon geçirmeyi kesinlikle engelleyemezsiniz... Ama kn kırarak bazı mutasyonların bireylerde homozigot hale geçip fenotipe yansımalrı riskini azaltabilirsiniz... Hatta bu kan kırma işlemini sıkça yaptığınız takdirde bazı mutasyonları kendilerini hiç gösterme fırsatı bulamadan gen havuzundan ayıklayabilirsiniz bile...
     
  20. RuPTuR

    RuPTuR

    Mesajlar:
    1.483
    İsim:
    Cem
    İnsanlarda anne karnında cinsiyet değiştirmek mümkün Abdullah Abi.Erkek bebeği olan bir annenin bebeğine yüksek dozda kortizol verirseniz erkek genotipindeki bebek dişi üreme organlarıyla doğacaktır.Dişi bebeğe de testesteron verdiğinizde o da erkek üreme organlarıyla doğacaktır.Benim aklıma gelen belki ph,ısı,ışık vs. balıklardaki hormonların aktiviteleri üzerinde etkileri vardır ve bu şekilde cinsiyeti belirliyor olabilirler. şaş:
    (Neremden uyduruyorum bunları bilmem ki :D )
     

Sayfayı Paylaş