Betta Üretimindeki Bazı Detaylar

EgemenKARAA · 27 Nisan 2015

Bettaların akvaryum ortamında üretilmesi ile ilgili 2011 yılında yazdığım bir yazıyı paylaşmak istiyorum sizlerle. Öncesinde kısa bir ekleme bölümünde genel olarak bettanın nasıl ürediğini kısaca bir özet geçip sonrasında detayları anlatan nu yazıyı vermek daha mantıklı olacak sanırım, e tabi birde yazıyı yazalı 4 yıl olmuş degişen bazı ufak noktalar var ilk yazdığım çalışmalardan biri olan bu yazıyı değiştirmek yerine aralarda gereken yerde kısa kısa notlar girerek de yazıyı güncel hale getirmeyi planlıyorum. Olabildiğince uzun olacak bu yazı muhtemelem başınızı ağrıtacağım içinde şimdiden özür diliyorum

Özetle Akvaryumda Betta Üretilmesi:
Betta üretilmesi için bir çift üremeye hazır Betta ve su sızdırmayan bir kaç litrelik bir kap temelde yeterlidir. Temelde üreme hadisesi erkeğe bir yuva hazırlatmak, çiftleşmeyi sağlamak ve dişiyi ayırmak olarak üç parçaya ayrılabilir. Aynı akvaryum içinde şeffaf bir nesne ile birbirini görecek ama birbirlerine ulaşamayacak şekilde yerleştirilen çift bir süre kur faaliyeti gösterdikten sonra erkek uygun bir bölgeye yuva yapar. Yuva yapımı bittikten sonra dişinin erkeğin yanına geçmesi sağlanır. Çiftleşme gerçekleşir.

Betta Üretimimdeki Bazı detaylar:
Her yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır misali her betta üreticisinin hatta her bettanın üretimi farklıdır ya işte benimde üretimlerimden şu ana kadar öğrendiklerimi üretim yapmamış ama yapmak isteyenlerle paylaşırsam belki işlerine yarayacak bir şeylerin olacağını düşünüyorum. Her üretimde yaşanabilecek ayrıntıları paylaşmak istiyorum.
NOT: üretimdeki kilit nokta iki balığında yeterli kondisyona sahip olmasıdır. Kondisyonsuz iki balık mümkün değil çiftleşmeyecektir. Kondisyonun anahtarı ise canlı yemdir. İyi bir kondisyon döneminden geçen bir erkek Betta sizi gördüğü zaman bile kur hareketleri yapacak duruma gelebilir

Kendi balıklarımdan bir çift -2014

Bettaların nasıl ürediğini herkes biliyordur çünkü bu konuda sayısız yazı var. O yüzden ben onlara değinmeden konuya geçiyorum. Bu konuda daha çok internette görmediğim kendi üretimlerim sırasında öğrendiğim bilgiler var tabi ki içlerinde daha önce internete koyulmuş olanlarda vardır. Daha öncede söylediğim gibi betta üretiminde sayısız yöntem var. Bunların başında dişiyle erkeği ayırma yöntemleri geliyor. Ayırmak için yavruluk veya cam kullanılıyor genelde. Neden yavruluk kullanmadığımı açıklayayım. Yavruluk içine koyulan dişi hazır olduğunda erkeğin yanına atlayıp üretim gerçekleşiyor. Aslında gayet mantıklı ve bu yolla sayısız üretim gerçekleştirmiş ağabeylerim var ancak ben iki sefer yavrulukla tatsız olaylar yaşadığım için kullanmıyorum. Bunlardan biri dişi hazır olduğunda erkeğin olmaması sonucunda erkeğin yanına atlayan dişinin erkek tarafından haşat edilmesi, ikincisi de erkeğin yavruluğun içine atlayıp dişiyi yaralaması. Bu yüzden ben uzun bir cam kullanıyorum. Tabi bu yol için biraz gözlem gerek. İkisinin de hazır olduğunu anladığımızda camı kaldırmamız lazım, birde camı kaldırırken yuvayı bozmamak lazım. Bunun için birden hızlıca camı kaldırsak diyenler var aman ha yavaş ve dikkatli olun, camın yanına sabitlemek için vantuz kullanmak camı kaldırırken de en az dalgayı sağlamamızda yardımcı olur. Ben ilk denememde çok şanslı bir şekilde camı kaldırdığım anda çiftleşmeye başlamışlardı ancak ne yazık ki bir daha bu şansı yakalayamadım.
NOT: Ben dişiyi ayırma yöntemi olarak artık kavanoz kullanıyorum bunun iki temel sebebi var birincisi erkek rahatça etrafında dönüp dansını yapabildiği için daha kolay bir kur evresi geçiyor ikinci dişiyi serbest bırakırken direk kavanozdan alıp suya bıraktığım için suda herhangi bir dalgalanma doğal olarak da yuvada bozulma olmuyor.

NOT: Erkek su yüzeyine yuva yapabilmesi için yuvayı yaslayabileceği yüzen nesnelere ihtiyaç duyar. Bu iş için strafor köpük yada bardak kullanılabilir. Doğal olması açısından pistia ve su mercimegi de tercih edilir.

Şimdi iki balığında hazır olduğunu nasıl anlarız? Aslında basit bence üretimlerde her zaman sorun erkektedir. Çünkü sağlıklı bir dişi hazır olduğunda camdan geçmeye çalışır gibi erkeğin ve yuvanın altına gitmeye çalışır, kur dansı gibi bir hareket yapar ve kafasını indirip bekler. Bunların hepsini yapmak zorunda değildir dişi zaten her balık yapacak diye bir zorunluluk yok ama bunları görürsek dişi hazırdır. Gelelim asıl sorun erkeğin hazır olması. Erkeğin hazır olması için ilk şart yuvanın bitmiş olması bunu da erkeğin yuvayla değil dişiyle ilgilenmeye başlamasından anlayabiliriz. Yani erkek dişinin önüne gelir kuyruğunu açar ve dans eder. Bu süre her erkekte değişmekle birlikte genelde bir gün sonunda oluyor. Bundan sonra camı kaldırabiliriz ancak çoğu zaman camı kaldırır kaldırmaz çiftleşme başlamıyor. Dişi erkeğin yanına gidiyor erkek biraz kur hareketinden sonra dişiyi ısırıyor ve dişi kaçıyor bir köşeye genelde uzak bir köşede su üzerinde hareketsiz durur. İşte bu nokta önemli çünkü forumda okuduğum kadarıyla erkeğin kovaladığını gören dişiyi ayırıyor. Erkeğin kovalaması normal bir davranıştır bence zaten dişi bir süre sonra(yaklaşık 2-3 dakika) tekrar erkeğin yanına gider ve aynı olay defalarca tekrarlanır. Bu olay 1-2 saatten birkaç güne kadar devam edebilir. Oturup başlarında çiftleşmelerini beklemek yerine odadan çıkıp arada bir kontrol etmek en mantıklısı bence. Bu sürede dişinin kuyruğunda kopmalar olması normaldir. Dişi kesinlikle ayrılmamalıdır. Dişinin kuyruğundaki kopmalar güzel bir bakımla 2-3 hafta içerisinde normale döner.
Not: Akvaryumun içine dişi için bolca bitki ve saklanabileceği bir kaç testi vs eklersek dişinin alacağı hasarı en aza indirip dişi için daha stressiz bir çiftleşme ortamı hazırlamış oluruz

Örnek bir üretim tankı.

NOT: Hint bademi(catappa) yaprağı da olmazsa olmazlardandır denebilir. Hem bettanın isteği su kimyasını hazırlar hem köpük yuvanın daha sağlam olmasını sağlar hemde yumurtaların mantarlaşmasını önler.

Şimdi sıra çiftleşmede eğer çiftleşme başladıysa en doğrusu o odaya mümkün olduğunca girmemek ancak benim yaptığım gibi 2-3 metre ileriden bir koltukta çok hareketsiz izleyebilirsiniz. Ancak ben bir keresinde çok yakına girip fotoğraf çekmek için rahatsız ettiğimde erkek yumurtaları yemişti. Bir diğer yanlışta çiftleşmeyi kesmediler o zaman rahatsız değillerdir düşüncesi. Bu çok yanlış çünkü anladığım ve test ettiğim üzere bettalar suya elini soksan bile çiftleşmeyi kesmiyorlar sadece sorun şu erkek strese girince yumurtaları yuvaya yerleştirmeden mideye indiriyor. Bu yüzden rahatsız etmemekte yarar var. Çiftleşme başladıktan sonra bir süre erkek sarmakta zorlanıyor özellikle ilk deneyimiyse. Bunun için dişinin erkekle aynı boyda seçilmesinde yarar var bence. Hatta bir keresinde kendinden büyük bir dişiden kaçan erkeği hatırlıyorum Erkeğin sarması sorunsuz hale gelse dahi bir süre yumurta gelmiyor dişiden ben ilk seferde çok korkmuştum bir sorun var diye sonra yumurtalar dökülmeye başladı siz korkmayın diye söylüyorum.

Çiftleşme yaklaşık 3-4 saat sürüyor. Çiftleşme bittikten sonra dişi uzaklaşır. Bazı yerlerde bitince dişi hemen ayrılmalı yoksa erkek onu öldürür yazıyor ama buna hiç rastlamadım ben. Genelde dişi uzaklaşıyor erkek takip etmiyor ancak yuvanın yanına gelmiş dişiye tekrar kur yapıyor dişide umursamayıp uzaklaşıyor tabi. O yüzden özellikle gece olan çiftleşmelerde saati kurup uyanayım dişiyi ayırayım gibi mantıksız fikirlere gerek yok. Ben denedim sabah 4 te uyanıp ayırmayı ama gerek yok sabaha kadar kuzu kuzu geçinirler. Çiftleşme bitti dişiyi ayırdık erkek akvaryumda kalacak tabi. Su 28 dereceyken yaklaşık 36 saatte çatlıyor yumurtalar. Ben bunun içinde sabaha karşı uyanıp izlemeyi denedim. Bunu deneyebilirsiniz eğer çatlama zamanını tutturursanız erkeği rahatsız etmeden izleyin güzel bir olay Erkeğin yavrulara baktığı süre boyunca da anladığım kadarı ile erkek o odadaki hareketten rahatsız olabiliyor bunun için ben çiftleşmeden sonra dişiyi ayırıp akvaryum ön tarafını çok sallamadan folyo ile kaplıyorum böylece erkek rahatsız olmuyor, bunu deneyebilirsiniz.
Not: Çiftleşmeden sonra değilde tanka daha çifti koymadan tankın önünü kapatmak ya da direk çiftleşmeyı opak bir kapta yapmak daha stressiz bir çiftleşme sağlayacaktır.

Yumurtalar çatladıktan da yaklaşık 36 saat sonra serbest yüzmeye başlıyorlar. Yavrular ilk çıktıklarında yukarı aşağı yüzebiliyorlar, bunu görünce ben “ e bunlar yüzüyor” demiştim ama serbest yüzüşten kasıt yatay yüzmeleri Yani yaklaşık 3 gün sonunda erkeğin paydos zamanı geliyor. Erkeği de ayırdıktan sonra yavruları doya doya seyredebilirsiniz. Serbest yüzüşün 3. Gününde artemia ile başlıyorum ben beslenmeye. Yumurta olaylarına hiç girmedim korktum çünkü. 3 günlük bir yavru yeni çıkmış micron boydaki artemiayı yiyebiliyor. Birkaç tanesiyle davul gibi şişiyorlar zaten bundan sonrada kendiniz bir şekilde yöntemi oturtup beslemeye devam edersiniz.

Yuvadan dağılan larvalar

Sırtına düşen yavruyu korumak için kameraya saldırmaya hazırlanan baba

Yazı tamamen kendi izlenimlerimden oluşuyor hiçbir yerden alıntı yok. Amacım üretim yapmak isteyenlere küçük bilgiler sunmak. Yani üretim sırasında bunları yaşayacaksınız diye bir zorunluluk yok kesinlikle ama bunlardan biriyle karşılaşırsanız doğal deyip devam edin.

Betta üretmek yada sadece yeni bilgiler edinmek isteyenler için tekrar düzenlediğim bu yazı iznim olmaksızın adres ve isim belirterek her türlü sosyal mecrada paylaşılabilir. Saygılarımla...
Egemen KARAA