Co2 yapımı Resimli anlatım

Co2 yapmı

Karbondioksiti kimyasal tepkimeyle şişe içinde ürettikten sonra akvaryuma veriyoruz. Dolayısıyla sistem son derece basit. Tek sorun, CO2′nin su içinde zor çözünmesi ve genelde şişe-hortum bağlantısından gaz kaçağı olması.

Kaçakları önlemek amacıyla, malzeme seçimine dikkat ettim. Seçtiğim malzemeler, kolay ve ucuz malzemeler. Şişe kapağına taktığımız su püskürtme memesini, otomobil yedek parçası satan yerlerde 1-2 YTL’ye bulabilirsiniz. Bunu seçmemin nedeni, gaz çıkışının kısıtlı ve hortumu sağlam ve gaz geçirmez şekilde kapağa sabitleyecek kadar geniş yüzey alanına sahip olması.

Hortumu kapağı delip direk şişe içine saldıktan sonra silikonla izole etmeyi denemeyin bile. İlk zamanlarda gaz kaçağı olmasa dahi, silikonun zamanla deforme olup kaçak yapacağına garanti veririm! Üstelik, her seferinde silikonu söküp tekrar silikon çekmek pek de akıllıca değil!

Not: Karbondioksiti akvaryum içinde eritmek kolay değil. Gazı mümkün olduğunca çok suyla temas ettirip, küçük kabarcıklar halinde vermeniz gerekli. Ben tersini yapıp, ters bir enjektör yerleştirdim. Dolayısıyla, son derece verimsiz çalışıyor. Sadece, enjektör altında kalan iri kabarcık uzun süre suyla temas ediyor ama tekrar söylüyorum, bu verimli değil. Bol şeker ve maya kullanarak fazla kabarcık çıkmasını sağlıyorum. İleride adam gibi bir reaktör yapacağım; ancak sizde benim gibi bir anda gaza gelip çok sayıda bitki aldıysanız ve aceleniz varsa, bu yöntemle 1 saat içinde akvaryuma Co2 vermeye başlayabiliyorsunuz.



YAPIM:

1.Şişe kapağını ve içindeki mavi izolasyon malzemesini ortadan delin. Ben matkap kullandım; ama ısıtılmış çivi, ahşap vidası gibi malzemeler de işe yarayacaktır.



2.Su püskürtücü memeyi deliğe alıştırın. Delik ne kadar darsa o kadar iyi.

3.Alıştırma işleminden sonra, kapak içindeki izolasyonu çıkarın ve hem içten, hem dıştan zımparalayın. Delik yüzeyleri ve içinde çapak kalmamalı.Zımparanız yoksa, dikkatlice maket bıçağı ile de çapakları alabilirsiniz. Hatta, törpü bile iş görebilir.



4.İzolasyonu yerine takın.
5.Su püskürtücü memeyi yerine fotograftaki gibi oturdun. Kapağın içinden, meme ile gelen contayı takın ve memeyi yerine vidalayın. Bu işlem sırasında nazik olun! Fazla sert sıkarsanız kapak deforme olacaktır. Çok sert sıkmak zorunda değilsiniz.



6.Bu işlemin ardından kapağı şişeye takın, hortumu geçirin ve şiddetle üfleyin. Kaçak yoksa iyi; varsa yeni kapakla sıfırdan başlayacaksınız!

Üflerken çok zorlanmanız sıfır kaçak olduğunu göstermez! Düzgün çalıştıysanız kaçak olmayacaktır, ama içinizde bir miktar şüphe kalması iyidir(!)

7.Burası keyfe keder adım. Çift bileşenli macun yapıştırıcı ile kapağı kapladım. Bunun nedeni, asla yerinden oynamayacağından emin olduğum memeyi daha da garantiye almak ve kapağı uzun yıllar kullanmak(!). Yapmak zorunda değilsiniz.





8.Hortumu sıkıca yerine takın; üşenmeden dibine kadar oturtun. Hortumu yamuk kesmeyin; bir tarafı dibe inerken öbür taraf fazla açıkta kalırsa gaz kaçağı olabilir.

9.Şişeyi koyacağınız yere gidip prova yapın ve hortumu ne çok uzun, ne çok kısa gelecek şekilde kesin; tabi akvaryumda enjektörü koyacağımız yeri de hesaba katarak!



Senelerdir birçok hobimle alakalı DIY (Do-it-yourself / Kendin yap) projeler yaptım. Gerçek şu ki, çoğu amatör için bu tip projeler çok vakit alır ve birşeyi hazır satın almaktan çok daha pahalıya gelebilir. Örneğin, 15 YTL’lik reaktörü 1 YTL’lik malzeme ile yapabilirsiniz ama, şarjlı matkap, çift bileşenli yapıştırıcı, matkaplar, Dremel ve uçları gibi malzemeleri edinmek için harcadığınız parayı hesaba yazmazsınız(!). İlk projelerimden külliyen zarar ettiğimi çok iyi hatırlarım; ama elimde çok sayıda alet edevat kaldı ve seneler sonra nihayet gerçek anlamda tasarruf etmeye başladım(!)

*Herhangi bir DIY projede yaptığınız işe özenin, ama sadece gerektiği kadar! Sonuçta burada yaptığınız şey, kafanızı boşaltmak ve basitte olsa yaptığınız şeye bakıp keyif almak. Çocuğunuz varsa bu tip projelere özendirin; zaman içinde daha komplike projelerle uğraştıkça ister istemez bir mühendis bakış açısına sahip olacaktır.

*Projelerinizin zaman içinde nasıl çalıştığını, eksiklerini gözleyin ve gerçekten ihtiyaç duyduğunuz birşeyse geliştirin.

* ve elbette, basit ya da zor, aptalca veya dahice diye düşünmeden paylaşın! Projeniz çok basit olsa bile, kullandığınız bir malzeme çok daha karmaşık bir proje geliştiren birine ilham kaynağı olabilir. Zira, DIY ile uğraşan birinin en büyük sıkıntılarından biri nerede ne malzeme kullanacağı ve bunu nereden bulacağıdır.

Barış Atasoy, anlatımıyla.