kh (Karbonat Sertliği) Genel Bilgisi

Karbonat sertliği (KH) sudaki bikarbonat (HCO3-) ve karbonat (CO3--) iyonlarının ölçüsüdür. Nötr pH değerine sahip tatlı su akvaryumlarında bikarbonat iyonları çoğunluktadır,deniz akvaryumlarında ise karbonat önemli rol oynar. Alkalinite toplam asit bağlama kapasitesinin ölçümüdür(serbest H+ ile bağlanabilen bütün aniyonlar) ancak tatlı su sistemlerinde büyük ölçüde karbonat sertliği tarafından oluşturulur. Dolayısıyla pratikte tatlı su kullanımında karbonat sertliği, asit bağlama, asit tamponad kapasitesi ve alkalinite terimleri birbirleri yerine kullanılabilir.Akvaryumda KH kimyasal tamponad ajanı olarak davranarak pH stabilizasyonuna yardımcı olur. KH genel olarak sertlik derecesi olarak kullanılır ve GH’deki CaCO3 eşdeğerleri şeklinde belirtilir. Basitçe pH sudaki serbest hidrojen iyonları (H+) konsantrasyonunun negatif logu tarafından belirlenir. Suya nitrik asit gibi güçlü bir asit eklerseniz tamamen hidrojen iyonlarına (H+) ve “konjugat bazı” veya “tuzu” , NO3- veya nitrata ayrışır.Reaksiyonda hidrojen iyonları serbest kalır ve hidrojen iyon konsantrasyonunu yükselterek pH değerini düşürür. Nitrik asit azot siklüsünün son ürünü olduğundan bu zamanla akvaryum pH değerinini azalma ve nitrat miktarının artma eğiliminde olduğunu açıklar. Akvaryumda bir miktar karbonat tamponad kapasitesi olduğunda; bikarbonat iyonları fazla hidrojen iyonlarıyla birleşerek karbonik asit (H2CO3) oluşturur, bu ise yavaşça CO2 ve suya ayrışır. Reaksiyonda fazla hidrojen iyonları kullanıldığından pH değeri fazla değişmez.Zamanla karbonat iyonları kullanıldıkça tamponad kapasitesi azalacak ve daha büyük pH değişiklikleri oluşacaktır. Burdan da anlaşılacağı gibi düşük KH değerli akvaryumlar daha instabil olur, biyolojik faliyetle asit oluştuğundan KH tüketilir, bittiğinde ise H+ iyonları oluştuğundan pH hızla düşebilir.