Nitrojen Döngüsü

Kurulumdan 1 veya 2 sene sonra akvaryumda fazla sayıda balık bulundurma, uzun süre temizlik yapılmaması vb. sebeplerle su yeşillenmeye başlar. Yeşil suyun fenomenini anlamak için, Nitrojen döngüsünü anlamak gerekir. Bu döngü doğal olarak tüm su birikintilerinde, havuzlarda ve akvaryumlarda gelişir. Aşağıda bu konu üzerinde yapılan denemelerden bahsedeceğiz.Havuzunuzun kurulumunu bitirdiniz ve içine bir balık koydunuz. O balık sizin verdiğiniz yemler, yosun ve larvalardan beslenecek. Bu balık yediklerini sindirirken Nitrojen döngüsünü başlatır. Balıktan gelen atık 2 formda olur. %60 katı atık ve %40 sıvı Amonyak. Amonyak balığın solungaç kısmından salınır.Tabanda veya filtre katmanlarında biriken katı atık ise sisteme negatif etki eder. 24 saat sonra Heterotrofik bakteriler çoğalarak, katı atığın ayrıştırma işlemini hızlandırırlar. Maalesef bu canlılar atıkları bırakıldıkları hızda ayrıştıramazlar ve bu da daha fazla amonyağın üretilmesi ve birikmesi anlamına gelir.Araştırmalar göstermiştir ki, Anaerobik zararlı heterotrofik bakteriler, Aerobik (İyi, Amonyak kırıcı) olanlarla yaşam ortamı için rekabet ederler. Nitrifiyer bakteriler amonyağı Nitrit ve daha sonra Nitrat'a çevirirler. Binlerce heterotrofik Nitrifiyer bakteri türü arasında bazıları Patojenik olup, balığınızda hastalığa neden olurlar. Katı atıkların uzun süre birikmesi Anaerobik bakteriler için daha uygun ortam yaratır. Onların çoğalmaları ve daha aktifleşmeleri de Metan veya Hidrojen Sülfid üretilmesine neden olur. Bu maddeler sisteminiz için son derece zehirli ve zararlıdır.Başarılı havuz sisteminin anahtarı, katı atıkların düzenli olarak filtre temizlikleri ile alınmalarıdır. Doğru sirkülasyonlu kültür-üretim sistemlerde katı atıklar günde 1-3 kez toplanır. Bakımlı bir akvaryumda tabanın her hafta veya 10 gün'de bir vakumlanması tavsiye edilir Sıcaklık 7-10 derece iken havuz suyundaki katıların filtre tarafından toplanması ve her 1-2 hafta aralıkla temizlenmesi gerekir. Bazıları atıkların uzun süreli(18 aya kadar) toplanmamalarını önerebilirler. Bu yanlış.

Gelecek 18 ayda şunlar olacak:
A)Heterotrofik(kötü) bakteriler daha fazla amonyak üretirler. Bu balığı zehirler.
B)Heterotrofik bakteriler Nitrifiyer bakteriler ile yer ve Oksijen için rekabet ederler.
C)Heterotrofik bakteriler arasında hastalığa yol açanlar vardır.
D)Katı atıkların katmanlar halinde birikmesi Anaerobik ortam yaratır ve bunun sonucundaMetan veya Hidrojen Sülfür ortaya çıkar ki ikisi de tüm balıklarınızı hemen öldürebilir.Havuzdan katı atıkların haftalık temizlenmesi aracınızın yağını her 15000 mil yerine her 3000 milde bir değiştirilmesi gibidir.Bunu yaparsanız aracınız yani havuzunuz 200000 milden daha fazla sorunsuz çalışacaktır.Bir biyolojik filtre, katı atıkları dönüştüremez, dönüştürmek için kullanılmamalı da. Katı atığın birikmesi, biyolojik dengeye (Filtreye) daha fazla yüklenilmesi demek olur. Biyolojik bir filtrenin suyun yeşillenmesini engelleyebildiğine dair genel bir düşünce vardır. Bu mantık olarak yanlış olmakla beraber, bilimsel olarak da yanlış. Başak bir görüşe göre de biyolojik filtrede 12-18 ay gibi uzun aralıklar ile herhangi bir değişikliğe gidilmemesi gerekir, aksi taktirde hemen suda yeşillenme görünür. Bu olayda gerçekten neler olduğunu ve ne gibi değişiklikler olduğunu deneyerek görelim.Biyolojik filtreler birçok malzemeden yapılabilir. Bazı insanların kullandıkları malzemelere inanmak gerçekten güç..

Bazı malzeme türleri şöyle:
A) Çakıl
B) Lav Kayası (Volkanik Kaya)
C) Filtre ped malzemeleri
D) Kum
E) Fırçalar
F) Diğer sıradan malzemeler...

Bu sistemlerin basit anlatımı hemen hemen bu şekilde olabilir:

1. Sıvı ve katı atıklar biyolojik filtrenin malzemesi arasından geçerler. %60 katı, %40 sıvı Amonyak
2. 1-3 ay için Aerobik(Havaya bağlı) koşullar Aerobik Nitrifiyer bakteriler için uygun olacak. Bunlar Nitrosomonas ve Nitrobactor türleridir. Bunlar sıvı amonyağı (zehirli) sıvı nitrite ve daha sonra nitrata çevirirler.
3. Katı atıklar zamanla filtre boşluklarını tıkar(Daha az temas yüzeyi demek). 3 ay süresince biyolojik filtrenin normal işleyişinde, biriken ve sıkışan katı atıklar Anaerobik (Oksijensiz) koşullar sağlar.
4. Anaerobik koşulların sağlanması ve katı atıkların varlığında, Heterotrofik bakteriler çoğalıp, katı atığın bir bölümünü sıvı amonyağa çevirirler.
5. Heterotrofik bakteriler Nitrifiyer bakteriler ile rekabete girip, fonksiyonlarında aksamaya neden olurlar.
6. Çoğalmış olan Heterotrofik bakteriler arasında balıkları hasta edebilenler mevcut.
7. Anaerobik koşullar daha sonra Nitrat ve Fosfat'ın indirgenmesi(oksitlenmenin tersi)ni sağlar. Nitrat ve Fosfat suyu yeşillendiren yosunların ana gübreleridir ve böylece yosunlar hızla yok olur. Görüntüde pozitife gidiş gibi görülebilir ama aslında uzun vadede daha sonra kötü sonuçlar doğuracaktır.
8. Havuzun sahibi katı atıkları 12-18 ay sonra filtreyi temizlediğinde, yeniden Aerobik koşullar sağlanmış olur ve birikmiş amonyak nitrata dönüşüp, yosunlara gübre olur. Yosunlar çoğalır ve su yeniden eskisi gibi yeşil olur.Anaerobik koşullar, filtrenin katı atıklarla tıkanmasından ortaya çıkar. Yani daha sonralar bu işlem yeniden tekrarlanacak ve yosunlar yeniden azalacak. Bu şekilde anaerobik koşullar sağlayıp, yeşil yosunu önlemek, havuz için iyi gibi görülebilir Ama suyun berrak olması, su ortamının sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Anaerobik koşullarla durumu idare etmeye çalışmak, bir saatlı bombayı güçlendirmek gibidir.

Şimdi bu durumun su kalitesini nasıl etkilediğini görelim:

1. Anaerobik koşulda sıvı ve toksik olan amonyağı dönüştürme yeteneği azalır. Amonyak ve Nitrit konsantrasyonu artar. Sonuç olarak amonyak ve nitrit zehirlenmeleri görülür. Yeni kurulan bir akvaryumu çok fazla balık ile dolduran herkes bunun sonuçlarına şahit olmuştur.
2. Anaerobik ortam, kapalı lokal laam sistemi gibidir. Koşullar hastalık yaratan bakterilerin çoğalması için uygun.
3. Anaerobik işlemler Metan veya Hidrojen Sülfid gazı üretir ve balığı hemen öldürür. Bunu anlayıp önlemek mümkün değil çünkü belirtileri gördüğünüzde çok geç olacak ve siz ölü balıklarınızla karşılaşacaksınız.
4. Tüm bu bakteri, balık, yosun ve bitkiler suyun sertliğini metabolizmaları gereği, düşürürler. Katı atıklar kendileri asidik olup, pH'ı düşürürler. Suyun sertliği de normal olarak zamanla azaldığında, pH'da ani düşüş görülür (4.8-4.5'a kadar). Bu da balığın derisini ve solungaçlarını yakar ve ölümle sonuçlanır. Nitrifiyer (Aerobik) bakterilerin fonksiyonu da 6.0'dan düşük pH'da durur.Bu, durumun daha da kötüye gitmesine yol açar.Yosunla mücadele etmek için Anaerobik koşulların oluşmasına izin vermek, balıklar için çok tehlikelidir. İnsanların anlayamadığı, yeşil suyu gidermekle suyun kalitesinin düştüğüdür. Suyun berrak olması kaliteli suyun belirtilerinden yalnızca biridir. Düşük su kalitesi balığı strese sokar ve doğal bağışıklık sistemini yok edebilir. Bu da balığı bu kapalı tank sistemi(anaerobik ortam) içinde üreyen bakterilerin patojenlerine karşı açık hale getirir. İlginç olan burada ki; Anaerobik tekniği yosunla mücadele için kullanan uzmanlar, başlarına gelen büyük hastalık salgınlarını nasıl tedavi ettiklerine dair yazılar yazanlardır! Bağlantı da burada zaten. Bu şekilde olması gerekmiyor. O zaman biz iyi su kalitesi oluşturmaya çalışmalıyız.

İyi bir havuz bakımı için buraya kadar anlatılan bilgilerden edineceğimiz sonuçları 2 önemli kurala özetleyebiliriz:

Katı atıkları her 1-2 haftada bir havuz ve filtrenizden temizlemelisiniz. Bu sıklık balıklarınızın kış uykusuna girmediği tüm süre boyunca geçerlidir.Her temizlikte havuz suyunun %20-30'unu değiştirin. Bu sıklık yine balığınız kış uykusunda değilken geçerli. İlk bahar başı ve sonbaharın son günlerinde su değişim oranını %10-15'e düşürebilirsiniz.

Emeğe Saygı , Kaynak : http://www.akvaryumklubu.com/sayfalar.php?&belge_id=359