Redox ORP (Oxidation Reduction Potential)

Bir solüsyonun redüksiyon veya oksidasyon gücünün ölçüsüdür. Mesela yanma, çok hızlı gerçekleşen bir oksidasyon ve redüksiyona bir örnektir. Bir başka örnek şöyle verilebilir: bir hidrokarbondan çıkan karbon oksijen ile birleşip karbondioksiti, hidrojen ise yine oksijen ile birleşip suyu meydana getirir; burada karbon ve hidrojen okside olmuştur, oksijen ise redükte olmuştur ( azalmıştır ).

Oksijenin demir ile birleşerek demir oksitlerini meydana getirmesi , yani paslanma, daha yavaş bir redoks örneğidir. Burada, demir okside olmuş ve yine oksijen redükte olmuştur.

Akvaryumculuk açısından redoksun bir çok uygulama amacı vardır. Bakteriler ve yosunlar, aslında karbon ve hidrokarbonlardan meydana gelmişlerdir. Eğer ortamda yüksek derecede okside edici bir madde var ise ( mesela klor, potasyum permanganat, vs. ), bu organizmaları oluşturan karbon ve hidrokarbonlar, okside edici madde tarafından kelimenin tam manası ile YAKILARAK, karbondioksit ve suya dönüştürülürler. Bütün oksidasyona ve redüksüyona sebep olan maddelerin tepkimeleri bittiği zaman, bir denge noktası oluşur. Bu noktada genellikle bir fazlalık vardır. İşte bu fazlalık maddeler, solüsyonun redüksiyon veya oksidasyon gücünü oluştururlar.

Akvaryumculuktaki Kullanımı ; Genel manada redoks akvaryumculukta su kalitesinin ölçümü, biyolojik filtrasyonun çalışma veriminin ölçümü ve nitrat filtrelerinin çalışmalarının kontrolü amacıyla kullanılır.Bir akvaryumdaki redüksüyon ve oksidasyon aktivitesinin bir kısmı organizmaların canlı hücreleri içinde gerçekleşir. Bu organizmalar, akvaryumun metabolizmasını oluşturan balıklar, bitkiler ve bakterilerdir. Bu organizmalar suya çeşitli maddeler alıp verirler.

Organizmaların içindeki aktiviteler, akvaryum suyunun redoksunun değişmesine sebep olmaz. Sudaki amonyum, amonyak, nitrit ve nitrat oranları da redoksu doğrudan değiştiren etkenler değillerdir. Bu saydıklarımızdan geri kalanlar çeşitli redoks - aktif özellikleri bulunan ağır metaller ile eriyik haldeki redoks - aktif özellikleri olan organik maddelerdir. Bunların birbirleriyle olan tepkimeleri, akvaryum ortamının redoksunun değişmesine sebep olsa da, genelde ağır metaller akvaryum ortamında çok eser miktarlarda bulunduğundan bu etki yüksek değildir.

Akvaryum ortamındaki redoks değerini, redoks - aktif organik maddeler ( genelde aldehid ler ),ve bakteri enzimleri ile karbonun reaksiyonu kaydadeğer bir şekilde değiştirir ( aldehid + oksijen = karbonik asit ). Böyle bir durumda, yüksek redoks gücü, düşük aldehid seviyesini gösterirki bu da çok iyi bir su kalitesinin işaretidir.Akvaryum ortamındaki en güçlü ve etkili filtrasyon mikrobiyolojik filtrasyondur. Bu filtrasyonu yapan bakteri miktarı ne kadar etkili ise, akvaryumun redoks gücü de o kadar sabit olacaktır. Bakteryel aktivite sırasında, suya, redüksüyona yol açan maddeler hem alınıp hem verildiğinden, redoks değeri devamlı olarak artmaz, genelde belli bir değer civarında oluşur.

Tatlısu akvaryumların genelde redoks değerleri 250 - 350 mV civarında olur. 350 mV ' luk bir redoks değeri, akvaryumda çok iyi bir su kalitesi olduğunu gösterir. 200 mV'luk redoks değerine sahip bir suda bakterilerin % 100 ' ü yaşayabilirken, 300 mV ' luk bir suda bakteriler % 90 oranında yokolurlar, 400 mV ' luk bir değerde bakteri sayısı başlangıcın % 1'ine düşer, 700 mV ' luk bir değer mutlak sterilizasyon demektir, tabi manası da ortamdaki bütün canlıların yokolmasıdır. Tatlısu akvaryumlarında organik ve bakteriyel kontrol için 300 - 350 mV ' luk bir redoks değeri hedeflenir, bu değerin üstü diğer canlılar için tehlikelidir.

 

Ufuk bey size özellikle teşekkürler çok açıklayıcı bir anlatım olmuş . Bu redox ve orp nin anlamını çok merak ettim ama araştırma zahmetine girmedim doğrusu . Deniz akvaryumum var ve sıkça konusu geçiyor , bilimsel butip değerlerin ve ölçülerin anlaşılabilmesi açısından çok faydalı olmuş . Çok teşekkürler emeğinize sağlık .