Ultravioleler (UV Strelizatör)

400nm dalga boyunda ışık yayan morötesi LED yardımıyla ışık kaynağı yapımı. Optoelektroniğin temel devre elemanı olan
LED’ler, çok çeşitli dalga boylarında ışıkk yayabiliyorlar.
Üretici firmaların LED çipi üretirken kullandıkları katkı malzemelerinin türüne göre LED’in yaydığı ışığın dalga boyu ayarlanabiliyor. Örneğin standart LED’ler, elektromanyetik spektrumun 400nm ile 760nm aras›nda kalan görünür ışık bölgesinde ışık yayarken, kızılötesi LED’ler daha uzun dalga boylarında (örne¤in 850nm veya 940nm dalga boyunda) ışık yayıyorlar. Bunlardan başka,
morötesi (ultraviyole) ışık yayan bir LED çeşidi de bulunuyor. UV LED olarak bilinen bu LED’lerin yaydığı ışık, spektrumun UV-A kısmına karşılık geliyor.
Elektromanyetik spektrumun 200-280nm arası UV-C bandını, 280-315nm arası ise UV-B bandını oluşturuyor. Dalga boyu 315nm’den daha kısa olan UV-B ve UV-C bandındaki morötesi radyasyon, özellikle göz ve deri üzerinde olumsuz
etkilere sahip olduğundan bu dalga boyunda çalışılan morötesi ışık kaynaklarını kullanırken önlem almak gerekiyor. UV LED’ler de bir çeflit morötesi
ışık kaynağı olduklarından, göz sağlığı açısından LED ışıgına doğrudan bakmak uygun değil. UV LED’lerin yaydığı morötesi ışığın enerjisi düşük ve dalga boyu uzun olduğu için, biyolojik yapıya olan zararları UV-B ve UV-C bandına göre
çok daha az.
Günümüzde, morötesi ışık kaynaklar› (örneğin morötesi floresan lambalar) genellikle su dezenfeksiyon sistemlerinde, bakteri ve mikroplara karşı ortam sterilizasyonunda ve tıbbi uygulamalarda kullanılıyor. Ayrıca, özel baskı teknikleri kullanılarak, banknot kagıdı, kredi kartı veya ürün etiketleri
üzerine, sadece UV ışık altında görülebilen gizli desenler yerlefltirilebiliyor. Günlük hayatta kullandığımız kağıt paralar ve kredi kartları bu özelliklere sahip olarak üretiliyor. Böylece, bir ürünün gerçe¤i ile sahtesi arasındaki fark, gün ışığında olmasa da UV ışık altında ortaya çıkıyor.
UV LED’ler Morötesi ışık yayan LED’lerde yarı iletken katkı malzemesi olarak InGaN kullanılıyor. Piyasada, dalga boyu 370nm ile 400nm arasında değişen
UV LED’ler bulunabiliyor. Bu LED’lerin elektriksel özellikleri mavi ve beyaz LED’ler ile benzerlik gösteriyor. Örneğin UV LED’den 20mAakım geçti¤i s›rada LED’in ileri yön gerilimi (Vf) 3,5-4V aras›ndad›r. Standart LED’lerin yaydığı ışığın şiddeti gözle algılanabildiği halde, UV LED’lerin ışık fliddetini gözle algılamak mümkün
değildir. Bunun nedeni, UV LED’lerin yaydığı morötesi ışığın sadece küçük bir kısmının gözle görülebilmesidir.Morötesi ışığın büyük bir kısmı spektrumun gözle görülmeyen bölgesindedir.
UV LED’den kısa süreli akım darbeleri geçmesini sağlar. Devredeki NE555 entegresi, osilatör olarak çalışarak yaklaşık 1kHz frekanslı kare dalga işaret üretir. Üretilen kare dalgan›n görev periyodu 1/10 civarındad›r. Yani, kare dalganın pozitifte kaldığı süre, bir periyodun onda biridir.osilatör çıkışına ait dalga şekline göre T1/(T1+T2)=0,1’dir.
Elektronik devre şeması Kare dalganın pozitifte kaldığı 0,1ms’lik sürede
her iki transistör de iletime girer ve UV LED’den yaklafl›k 100mA değerinde bir akım akar. UV LED’den geçen kısa süreli darbeli akım sayesinde hem daha yüksek ışık şiddeti elde edilir hem de besleme kaynağından çekilen akımın
ortalama değeri az olur. Ayrıca, tasarlanan devre
düşük besleme gerilimi ile çalıştırıldığında LED akımının tepe değeri çok fazla değişlmez. Örneğin pil gerilimi 9V iken LED’den geçen akımın tepe
değeri 100mA olur, pil gerilimi 5V’a düştüğünde LED akımı 90mA olur.
UV LED’li ışık kaynağının baskı devre Kart üzerinde görülen bas-çek türündeki buton basılı tutulduğu sürece, UV LED’den 0,1ms süreli darbeli bir akım geçer. Böylece
9V’luk pille saatlerce çalışabilen, verimli ve elde taşınabilir boyutta bir morötesi ışık kaynağı elde
edilmiş olur.
Bu tip ışık insan ve hayvan saglığına zararlıdır.
fakat kastettiğin uv sterilizatörü ise (Ultraviolet Sterilizer (UV): Zararlı bakteri ve mikro organizmalardan UltraViole ışığı kullanarak arıtma yöntemi.)
UV ışını veren özel bir lambaya sahip çeşitli şekillerde bulunabilen filtre ekipmanıdır. İçinden geçen sudaki tüm canlı organizmaları yok eder. akvaryumun sağlıklı ve suyun temiz kalmasına yardımcı olur. Oldukça pahalı ekipmanlardır. Ucuz modellerin performansları sınırlıdır. Bitki tanklarında kullanımı çok tavsiye edilmese de balıkları korumak ve algea oluşumunu engellemek amaçlı kısa süreli kullanılabilir.
uv ile ilgili açıklama tubitak kaynaklı şahsıma ait yazıdır.

 

Ynt: Ultravioleler (UV Strelizatör)

Paylaşım için teşekkürler..Ufuk bey yazısına eklememiş ama sn.Yavuz EROL bey tübitak kendimiz yapalım sayfasında bir çok şema ve resimde koymuş..İlgilenen arkadaşlarım oradan inceleyebilirler.Ayrıca konuya Bilim ve teknik dergisinin Nisan 2005 sayısındanda ulaşılabilir.
Saygılar.

 

Ynt: Ultravioleler (UV Strelizatör)

Ufuk kardeşim çok güzel bilgiler saol,bizi ilgilendiren kısmında ise reserve ozmoz cihazlarında kullanılıyor olması forumun birinde tartışırlarken duymuştum Özellikle yüksek sıcaklık ve hassas ışık geçirgenliği özelliklerini barındıran quartz cam tüplerle birlikte kullanıldığı takdirde akvaryumda işimize yarıyor,yani demek istemem oki kullandığımız uv ile zararlı bakterilerini yok etmek istiyorsak bu şart aksi takdirde bir işe yaramıyor.
saygılarımla